Trochę historii

Dziejopisarz Polski Jan Długosz w dziele swoim "Liber beneficjorum" napisał, ze pod nazwą Biskupice istnieje wieś już od 1427r. i leżała po lewej stronie rzeki Gielczwi - dopływu Wieprza.
Nazwa wsi wywodziła się stąd, że była własnością biskupstwa krakowskiego i graniczyła z miejscowościami: Czemierniki (obecna część Trawnik), Stróżą, Trawnikami, Oleśnikami i Siostrzytowem.
W 1425 r. sąd ziemski lubelski przysądził. biskupowi Zbigniewowi Oleśnickiemu prawo do młyna zbudowanego przezeń po drugiej stronie rzeki Giełczew, gdzie też w 1444 r. poświęcił drewniany, modrzewiowy kościółek przeniesiony z Piotrawina. Natomiast po powrocie z Rzymu jako biskup krakowski na polach oleśnickich założył miasto Biskupice. Król Polski Kazimierz Jagiellończyk w 1450 r. zezwolił biskupowi Zbigniewowi Oleśnickiemu na założenie miasta po prawej stronie Giełczwi na prawie magdeburskim i nadał temu miastu szereg przywilejów m.in. ustanowił targi co czwartek i jarmarki tygodniowe na Św. Trójcę. Nowe miasto otrzymało nazwę dla uczczenia świerzo otrzymanej godności biskupiej po powrocie Oleśnickiego z rzymu w 1450 r.
Biskup Oleśnicki włącza lewobrzeżną wieś Biskupice do miasta jak również kupioną wieś Stróżę alias Brzezice. Nadaje wójtostwo szlachcicowi Andrzejowi Górskiemu i zezwala mu na zbudowanie w mieście łaźni, nadaje mu też jatki chlebne, szewskie jedną mięsną oraz wolny przemiał w młynie biskupim, trzeci denar sądowy, szósty czynszowy i przysiężne. Zastrzega dla siebie konną służbę w pancerzu z kuszą, a oprócz dziesięciny snopowej czynsze: 0,5 gr. z łana, 1 gr. z domu i 2 gr. z ogrodu. Przyłącza do miasta 50 łanów lasu i zezwala mieszczanom na wyrąb i wypas bydła. Ustanawia targi co czwartek i jarmarki na Św. Stanisława (8 maja i 27 września), a w razie przyjazdu biskupa mieszczanie dadzą 12 miar owsa i naczynie piwa.
Biskup Oleśnicki eryguje w Biskupicach parafię przy kościele w 1453 r. pw. Św. Stanisława i nadaje jej siedlisko na plebanię, ogród, stawy, księgi i urządzenia kościelne. Biskupicami zarządzał wyznaczony pełnomocnik rezydujący w mieście przebywający we dworze biskupim już od 1445 r. Wybudowany kościół drewniany dotrwał do 1725r. a ówczesna dziedziczka Biskupic Alojza Radzimińska z Piaseckich umierając bezpotomnie cały swój majątek zapisała w testamencie na wybudowanie murowanego kościoła w miejsce drewnianego. Wykonawcą swojej woli uczyniła ówczesnego ks. .Michała Olszewskiego. Była to świątynia w stylu włoskim z facjatą i dwoma wieżami, w których w jednej były dzwony, a w drugiej sygnaturka.
Cmentarz około kościelny ogrodzono z trzech stron murem a z czwartej otacza go plebania, którą zbudowano w 1730 r. o trzy lata później niż kosciół (1727).
W 1634 r. Biskupice przeszły z rąk duchowieństwa w ręce prywatnych właścicieli. Pierwszym z nich był Paweł Piasecki - historyk, kronikarz, teolog, sekretarz królewski Zygmunta III Wazy, opat w Mogile, biskup kamieniecki, następnie chełmski i przemyski. Następnym właścicielem Biskupic był Remigiusz Piasecki - stolnik lubelski, który przeznaczył w 1711 r. 20 tys. florenów na budowę nowego kościoła, który dokończyła Alojza z Piaseckich i Józef Radzymińscy.
Niekorzystny wpływ na rozwój miasta Biskupic miało zbyt spore oddalenie od przebiegającego traktu w stronę Chełma i granicy, wielka zraza w 1497 r. która wygnała z miasta przejeżdzającego tędy wielkiego mistrza krzyżackiego Jana Tjofona, pożary i inne zarazy oraz najazd Tatarów 1670 r., którzy całkowicie zniszczyli miasto.
W 1780 r. mieszczanie w obronie przywilejów nadanych przez Zbigniewa Oleśnickiego, potwierdzonych przez Stefana Batorego i Stanisława Augusta odmówili odrabiania pańszczyzny i wysłali skargę do króla na ówczesną właścicielkę Brygidę Radzinińską. Bunt ten trwał z przerwami do chwili uwłaszczenia chłopów w 1865 r. a prawa miejskie odebrano w 1869/70 r. Biskupicom, co spowodowało całkowitą pauperyzację ludności i zastój w jej rozwoju.
I Wojna Światowa przyniosła zniszczenia. W okresie dwudziestolecia międzywojennego wybudowano nową szkołę, bóżnicę i zaprojektowano wzniesienie budynku pod Urząd Gminy.

Rynek w 1915 r. Widać na kościele skutki działań wojennych. Zdjęcia umieszczone za uzgodą autora strony http://www.facebook.com/Afmks. Dziękuję!



Utwardzanie głównej drogi dojazdowej. Połowa lat trzydziestych.


Podczas II Wojny Światowej w Biskupicach mieścił się sztab jednej z pierwszych organizacji podziemnych Polskiej Organizacji Wojskowej "Wilki", która prowadziła ożywioną działalność konspiracyjną.
W Biskupicach mieściła się też prężnie działająca placówka AK pod dowództwem por. Adolfa Futy ps. "Dunin", jak też Oficerska Szkoła AK działająca w prywatnym domu państwa Podniesińskich.
Podczas aresztowań utraciło życie wielu zdolnych i bardzo odważnych konspiratorów:
  1. Albin Okoński - zginął jako woźnica podwody koło Kowla w 1941 r.
  2. Mieczyslaw Boczkowski ppor. rez. WP - zginął. w Obozie na Majdanku
  3. Kazimierz Gwiazda - zginął na Zamku Lubelskim 18.03.1944 r.
  4. Jerzy Oryniecki, podczas aresztowania znaleziono u niego pistolet - zginął na Zamku w Lublinie
  5. Antoni Paprota - zamordowany na Zamku Lubelskim 25.01.1943 r.
  6. Stanisław Podniesiński - zginął podczas bombardowania w Badebergu w Niemczech
  7. Wacław Podniesiński, sekretarz Gminy w Piotrkowie - zginął w Oświęcimiu.
  8. Wacława Świtacz - zginął w Niemczech na robotach przymusowych
  9. Gustaw Wąsikowski por. WP - aresztowany i zamordowany w obozie zagłady
  10. Adolf Futa ps. "Dunin" por. d-ca Placówki AK Biskupice - zamordowany przez UB 22.02.1945 r.
Aresztowani i osadzeni na Zamku: Henryk Abramowicz, Antoni Aksamirski, Jan Bolesta, ks. Jan Karauda - kapelan AK, Bolesław Kordzielewski, Franciszek Kordzielecki, Zofia Kordzielewska ps. Benedyczka, August Mazurkiewicz, Wacław Romanowski, ks. Rzeszutko, Antoni Anusiewicz aresztowani 7.07.1942 r.

Rozstrzelani 27.04.1943 r. w Siedliszczach: Stanisław Michalak ps. Słoń, Edward Śliwiński, Stanisław Kordzielewski.
5.09.1999 r. w Biskupicach oddano do użytku młodzieży piękny, nowoczesny budynek Szkoły Podstawowej i Gimnazjum im. Stefana Batorego i ufundowano sztandar.

10.2006r. oddano do użytku młodzieży nowo wybudowany budynek Sali Gimnastycznej wraz z łącznikiem w miejscu starej Szkoły.

Panorama Biskupic z nieistniejącym już mostem. 28.06.1969 r.




11.11.1999


Budowa nowych peronów. 1985 r.

Plac przykościelny, rynek. 8.11.2008 r.


Kiedyś łaźnia, teraz niszczejący budynek. 8.11.2008 r.



Biskupice Lubelskie - niezwykła historia zwykłego miasteczka
Kościół
Cmentarz
Kirkut w Biskupicach
Biskupice in Trevor Butcher's eyes
Bocianie gniazdo
Kapliczki Biskupic




Napisz do mnie aktualizacja:
9.11.2008
powrót do poprzedniej strony powrót na początek strony